แนวทางเทียบเบอร์ทรานซิสเตอร์ TIP41C C6090 BD139 และ MJE340

เทียบเบอร์ทรานซิสเตอร์  TIP41C  C6090  BD139  และ  MJE340

เทียบเบอร์ทรานซิสเตอร์ต้องเช็คค่าอะไรบ้าง   ค่าทางไฟฟ้าต่างๆที่จำเป็นต้องเช็คแสดงในตารางด้านล่างสุด จะใช้ทรานซิสเตอร์ 4  เบอร์เป็นตัวอย่างคือ   TIP41C  C6090   BD139  และ MJE340      หลักการเทียบเบอร์คือ  ต้องหาเบอร์ใหม่ที่มีค่าทางไฟฟ้าใกล้เคียงเบอร์เก่าให้มากที่สุดหรือสเปคดีกว่า  เริ่มจากเปรียบเทียบค่ากระแส แรงดันและวัตต์ ต้องค่าเท่าเดิมหรือมากกว่าได้  อัตราขยายใกล้เคียงเบอร์เดิม  ส่วนความถี่ ft  ก็ให้ใกล้เคียงเบอร์เดิมอย่าใช้เบอร์ที่มีความถี่  ft มากเกินไปเนื่องจากวงจรอาจมีปัญหาจากความถี่สูงที่เข้ามาในวงจรได้  หลังจากเช็คค่าทางไฟฟ้าแล้ว   ให้เช็คตำเหน่งขา(การเรียงขา)  และตัวถังของทรานซิสเตอร์ต้องเหมือนแบบเดิมจะได้ไม่ต้องดัดแปลงและใส่ได้พอดี   การหาเบอร์แทนทรานซิสเตอร์ให้ทำเฉพาะกรณีที่จำเป็นเท่านั้น  เช่นเบอร์เก่าเลิกผลิตหรือเบอร์เก่าหายากมาก   ถ้าเบอร์เก่ายังหาได้ง่ายอยู่ให้ใช้เบอร์เดิม วิธีสังเกตว่าเบอร์เก่าหาอะไหล่ได้ง่ายคือให้ใช้เบอร์เดิมค้นหาในกูเกิลจะเจอร้านอะไหล่ต่างๆในไทยขึ้นมา  มีอีกหนึ่งกรณีที่ช่างอยากเทียบหาเบอร์แทนคือเบอร์เก่าเสียบ่อยและใช้ไม่ทนจึงจำเป็นต้องหาเบอร์ใหม่ที่มีสเปคดีกว่าและใช้ทนกว่า  

ข้อสังเกตการเทียบเบอร์มีหลายกรณีดังนี้     1)  ได้เบอร์แทนสเปคตรง ต่างกันเพียงยี่ห้อผู้ผลิต     2)  ได้เบอร์แทนสเปคดีกว่า   และ   3)  บางเบอร์ไม่มีเบอร์แทนสเปคตรงเลยมีเพียงเบอร์สเปคใกล้เคียงเท่านั้น กรณีที่ 3 นี้ช่างต้องใช้ประสบการณ์ส่วนตัวในการเลือกอะไหล่

  
เทียบเบอร์ทรานซิสเตอร์  TIP41C  C6090  BD139  และ  MJE340



เทียบเบอร์ทรานซิสเตอร์ 4 เบอร์ตัวอย่าง

1)  TIP41C   เป็นทรานซิสเตอร์ชนิด NPN    6A   100V  65W   Vceo = 100V ,  Vebo = 5V  , อัตราขยาย hFE = Min 15 - Max  75    ตัวถัง TO-220  การเรียงขา  B  C  E มองจากด้านหน้า  คุณสมบัติเด่นของเบอร์นี้คือ High switching speed  และอัตราขยายมีความเป็นเชิงเส้นมากขึ้น (hFE improved linearity)  เบอร์นี้เหมาะกับการใช้งานหลายด้าน  เช่น Audio amplifier ,  วงจร power linear & switching และวงจรพื้นฐาน

เบอร์ใกล้เคียงคือ ( ไม่ใช้เบอร์แทนโดยตรงคือเป็นเบอร์มีสเปคใกล้เคียงกัน )
TIP41B     เป็นทรานซิสเตอร์ชนิด NPN    6A   80V    Vceo = 80V ,  Vebo = 5V  , อัตราขยาย  hFE = Min 15 - Max  75
ตัวถัง TO-220   การเรียงขา  B  C   E มองจากด้านหน้า  คุณสมบัติเด่นของเบอร์นี้คือ High switching speed  และอัตราขยายมีความเป็นเชิงเส้นมากขึ้น (hFE improved linearity)  เบอร์นี้เหมาะกับการใช้งานหลายด้าน  เช่น Audio amplifier ,  วงจร power linear & switching และวงจรพื้นฐาน สเปคใกล้เคียงเบอร์เดิมมากที่สุด  ต่างกันตรงแรงดัน Vceo น้อยกว่า  กรณีนี้ต้องเช็คแรงดันไฟฟ้าของวงจรร่วมด้วยว่าเบอร์ใหม่จะทนได้หรือไม่ถ้าแรงดัน Vceo น้อยกว่า  ( แรงดันของวงจรจริงๆอาจไม่สูงก็เป็นไปได้ )

TIP3055   เป็นทรานซิสเตอร์ชนิด NPN    15A   60V  90W   Vceo = 60V ,  Vebo = 7V  , อัตราขยาย hFE = Min 20 - Max  70   ตัวถัง TO-247  การเรียงขา  B  C   E มองจากด้านหน้า  เบอร์นี้เหมาะกับการใช้งานหลายด้าน  เช่น Audio amplifier ,  วงจร power linear & switching และวงจรทั่วไป  เป็นเบอร์สเปคใกล้เคียง ต้องดูแรงดันของวงจรอีกรอบว่าเกินสเปคของทรานซิสเตอร์เบอร์นี้หรือไม่ ?


2)  C6090 =  2SC6090  เป็นทรานซิสเตอร์ชนิด NPN    10A   700V  35W   Vceo = 700V ,  Vebo = 5V  , อัตราขยาย hFE = Min 15 - Max  ?    ตัวถัง TO-220F  การเรียงขา  B  C   E  มองจากด้านหน้า ข้างในไม่มีไดโอด   คุณสมบัติเด่นของเบอร์นี้  High speed switching  เบอร์นี้เหมาะกับการใช้งาน ฮอร์เอาพุตของ TV

เบอร์ใกล้เคียงคือ ( ไม่ใช้เบอร์แทนโดยตรงคือเป็นเบอร์มีสเปคใกล้เคียงกัน )
2SC5299   เป็นทรานซิสเตอร์ชนิด NPN    10A   800V  70W   Vceo = 800V ,  Vebo = 6V  , อัตราขยาย hFE = Min 20 - Max  30    ตัวถัง TO-3PML   การเรียงขา  B  C   E  มองจากด้านหน้า  ข้างในไม่มีไดโอด  คุณสมบัติเด่นของเบอร์นี้  High speed   เบอร์นี้เหมาะกับการใช้งาน ฮอร์เอาพุตของ TV


3)  BD139     เป็นทรานซิสเตอร์ชนิด   NPN  80V   1.5A        Vceo = 80V ,  Vebo = 5V  , อัตราขยาย hFE = Min 40 - Max  250    ตัวถัง   TO126-3       การเรียงขา  E  C  B    มองจากด้านหน้า  การใช้งาน audio amplifier    วงจร driver  และวงจรที่ใช้งานทรานซิสเตอร์เป็นคู่  NPN-PNP

เบอร์ใกล้เคียงคือ ( ไม่ใช้เบอร์แทนโดยตรงคือเป็นเบอร์มีสเปคใกล้เคียงกัน )
2SD669      เป็นทรานซิสเตอร์ชนิด   NPN  120V   1.5A        Vceo = 120V ,  Vebo = 5V  , อัตราขยาย hFE = Min 60 - Max  320    ตัวถัง   TO126-3       การเรียงขา  E  C  B    มองจากด้านหน้า   ถ้าหาเบอร์เดิมได้อยู่ให้ใช้เบอร์เดิมจะดีกว่าเพราะเบอร์ใหม่สเปคใกล้เคียง


4)   MJE340    เป็นทรานซิสเตอร์ชนิด   NPN  300V   0.5A        Vceo = 300V ,  Vebo = 3V  , อัตราขยาย hFE = Min 30 - Max  240    ตัวถัง   TO126-3       การเรียงขา  E  C  B    มองจากด้านหน้า  การใช้งานของเบอร์นี้คือ  Audio Power Amp  และ  High voltage converter  รวมถึงวงจรพื้นฐาน  
เบอร์ใกล้เคียงคือ ( ไม่ใช้เบอร์แทนโดยตรงคือเป็นเบอร์มีสเปคใกล้เคียงกัน )
KSE340  เป็นทรานซิสเตอร์ชนิด   NPN  300V   0.5A        Vceo = 300V ,  Vebo = 5V  , อัตราขยาย hFE = Min 30 - Max  240    ตัวถัง   TO126-3       การเรียงขา  E  C  B    มองจากด้านหน้า  ให้สังเกตเบอร์จะมีรหัส 340 เหมือนกัน   สเปคใกล้เคียงกันมากๆ แตกต่างกันในส่วนรายละเอียดย่อยเนื่องจากคนละผู้ผลิต



ตารางค่าทางไฟฟ้าของทรานซิสเตอร์เปรียบเทียบเพื่อหาเบอร์แทน  /  เบอร์ใกล้เคียง




อ่านหัวข้ออื่นๆที่น่าสนใจต่อ    ดูหัวข้อล่างนี้